Του Δημήτρη ΕπικούρηΟ κόσμος του μπλουζ, οι άνθρωποι που το γέννησαν και το
ανέθρεψαν, σίγουρα δεν μπορούν να καταταχτούν στους “clean cut
Americans”, τους «οικογενειάρχες-πατριώτες » με άλλα λόγια. Ο
κόσμος του μπλουζ ήταν εξαιρετικά περιθωριοποιημένος,
αποστασιοποιημένος από την πολιτική της εποχής, με τις
προκλητικές διακρίσεις σε βάρος του και την ταμπέλα του “second
class citizen” που υποδήλωνε όλα τα παραπάνω. Ένας κόσμος με
χαμένη ταυτότητα στη νέα γη που τον έσυραν , φρόντιζε μονάχα να
επιβιώσει, να βγάλει τη μέρα, να ξεγελάσει την πείνα και τη
στέρηση. Όταν έπεφταν κάποια χρήματα, αυτά σπαταλιόντουσαν σε
τιμαλφή, αλκοόλ και κραιπάλη. Προσπάθεια επίδειξης στους
υπόλοιπους ανθρώπους του γκέτο, ότι κάποιοι τα «κατάφεραν»
και τάχατις ξέφυγαν χωρίς στην ουσία όμως να έχουν ξεφύγει
ποτέ.
Οι ιστορίες πάμπολλες και άκρως ενδιαφέρουσες κοινωνιολογικά
και πολιτισμικά. Ένα ελάχιστο δείγμα από αυτές, παρουσιάζονται
παρακάτω.
είναι αναμφίβολα, η Memphis Minnie με καριέρα διάρκειας πάνω
από 30 χρόνια. Γεννημένη σαν Lizzie Douglas στις 3 Ιουνίου του
1897 στην πόλη Algiers, της Louisiana, και γνωστή στον
οικογενειακό της κύκλο σαν “Kid” (το συγκεκριμένο παρατσούκλι
δινόταν σε κορίτσια που συμπεριφέρονταν σαν «αντράκια» και δεν
ήθελαν να έχουν σχέση με τις δουλειές του σπιτιού και την
ανατροφή παιδιών σε αντίθεση με το “gal”-εκ του “girl” βλέπε:
Harrison, Daphne Duval, Black Pearls: Blues Queens of the
1920s, New Brunswick, Rutgers University Press, 1987),
επηρέασε όσο ελάχιστοι την εξέλιξη της μπλουζ μουσικής.
Ελάχιστοι γνωρίζουν πως το στυλ παιξίματος αυτής της κυρίας, ο
ήχος της αλλά και η σκηνική της παρουσία, αποτέλεσαν επιρροή
ακόμα και για τον ίδιο τον Muddy Waters όπως αντίστοιχα και
τους Jimmy Rodgers και Johnny Shines τη δεκαετία 1930-1940
(άρθρο: «Memphis Minnie-The Guitar Queen»-by Del Ray).
Επειδή δε, της άρεσε να μασουλάει καπνό, είχε αναπτύξει την
μοναδική ιδιότητα να φτύνει τον καπνό την ώρα που έπαιζε χωρίς
όμως να χάνει στο ελάχιστο το ρυθμό του τραγουδιού. Όποιο
αρσενικό τολμούσε να την πειράξει, έβρισκε χοντρό μπελά. Μαζί
της πάντοτε κουβαλούσε μαχαίρι και πιστόλι και αλίμονο σε όποιον
δεν την έπαιρνε στα σοβαρά ("Any men fool with her she'd go
right after them right away. She didn't take no foolishness off
them. Guitar, pocket knife, pistol, anything she get her hand on
she'd use it." Από το βιβλίο των Garon, Paul, and Beth Garon,
Woman With Guitar: Memphis Minnie Blues, Da Capo, New
York, 1992). Τα χρήματα που έβγαζε, τα σπαταλούσε σε λούσα
και αλκοόλ και στα χαρτιά. Φορούσε ακριβές καδένες στα χέρια και
στο λαιμό και πρόσεχε ιδιαίτερα την εμφάνισή της. Όταν όμως το
επάγγελμα του μουσικού, πέρναγε κάμψη, η Memphis Minnie
έβγαζε τα προς το ζην ασκώντας το επάγγελμα της πόρνης και
χρεώνοντας το σημαντικό ποσό των 12 δολαρίων εκείνη την
εποχή! Πέθανε στις 6 Αυγούστου του 1973 έχοντας δώσει πάρα
πολλά στη σύγχρονη Δυτική μουσική έχοντας επηρεάσει με τη
μουσική της ακόμα και τους Rolling Stones.
Η αναφορά στον παρακάτω καλλιτέχνη προέκυψε ως ερέθισμα από
την επιθυμία πολλών σύγχρονων μουσικών (ερασιτεχνών και
επαγγελματιών) να παίξουν με ακριβά μουσικά όργανα, ακριβούς
ενισχυτές και διάφορα ηχητικά εφέ. Πρόκειται για τον Hound Dog
Taylor που έπαιζε με μια πάμφθηνη Γιαπωνέζικη κιθάρα και έναν
ενισχυτή επίσης της κακιάς ώρας, αγορασμένος από το
πολυκατάστημα Sears-Roeback (κάτι ανάλογο με το παλιό
«Μινιόν» που κάηκε). Το δε slide που ο Hound Dog
χρησιμοποιούσε, ήταν από πόδι καρέκλας κουζίνας (Bruce
Iglauer-Notes on Hound Dog Taylor-πρόκειται για τον ιδρυτή και
ιδιοκτήτη της εταιρείας “Alligator”). O Ted Harvey, drummer
των Houserockers της μπάντας του μονίμως μασώντας τσίχλα,
ούρλιαζε και χτυπιόταν ενώ πολλές φορές την έπεφτε για ύπνο με
τα χέρια του όμως να συνεχίζουν να χτυπάνε αλύπητα το drum
set. Αμέτρητοι καβγάδες μεταξύ του Hound Dog και του Brewer
Phillips (ο δεύτερος κιθαρίστας της μπάντας και το «ξυπνητήρι με
τα χαστούκια» του drummer Ted Harvey). Τσακωμοί για το ποιος
ήταν ο καλύτερος εραστής, ποιος είχε την καλύτερη γυναίκα και
ποιος ήταν ο καλύτερος δήμαρχος στο Chicago. Τσακωμοί που με
λίγο παραπάνω moonshine οδηγούσαν σε γρονθοκοπήματα,
φτυσίματα και σε μαχαίρια που έβγαιναν έξω όχι για πλάκα, αλλά
στα σοβαρά. Στα πολύ σοβαρά. Ένας τέτοιος καβγάς, είχε
ξεσπάσει σε κάποιο μπαρ στο Chicago όταν ο άτυπος διαγωνισμός
μεταξύ Hound Dog Taylor και J.B. Hutto με κριτή τους θαμώνες
για το ποιος έπαιζε καλύτερο slide, δεν κατέληγε πουθενά γιατί
ισοψηφούσαν.
Ο Brewer Phillips ήταν ο υπναράς της παρέας και όταν αργούσε
να ξυπνήσει όπως συνήθιζε, ο Hound Dog του φώναζε: “Wake up
and argue.”
Σε κάποια φάση, ο Brewer Phillips έκανε κάποια αρνητικά σχόλια
για τη Fredda, τη γυναίκα του Hound Dog και το πλήρωσε με
μερικές σφαίρες στο μπράτσο και το πόδι. Ευτυχώς, τα
ξαναβρήκαν πάνω στο νεκροκρέβατο του Hound Dog. Ο Brewer
Phillips τον συγχώρεσε και έτσι ο Hound Dog έφυγε ήσυχος απ’ τη
ζωή την ακριβώς επόμενη μέρα, στις 17 Δεκέμβρη του 1975.
Μνημειώδης και η φράση που είχε πει ο Hound Dog σχετικά με το
παίξιμό του: ''When I die, they'll say, 'he couldn't play shit,
but he sure made it sound good! ''
αξίζει να αναφερθεί πως είχε γεννηθεί με έξι δάχτυλα στο κάθε
χέρι!
Walter Jacobs.
Είχαν περάσει μόλις λίγοι μήνες από την επιστροφή του από τη 2η
περιοδεία του στην Ευρώπη όταν μπλέχτηκε σ’ έναν αιματηρό
καβγά στο Chicago South Side, μία εξαιρετικά επικίνδυνη περιοχή
ακόμα και στις μέρες μας. Αν και οι ζημιές δεν ήταν μεγάλες,
σύμφωνα με τους ειδικούς, προκάλεσαν το ξύπνημα παλαιοτέρων
τραυμάτων που και αυτά είχαν προκληθεί σε παρόμοια περιστατικά
και επέφεραν το θάνατό του ενώ κοιμόταν στο σπίτι μίας από τις
πολλές φιλενάδες του στο 209 E. 54th St. στο Chicago. Η
ιατροδικαστική έρευνα έδειξε θρόμβωση της στεφανιαίας αρτηρίας
(coronary thrombosis). Ήταν 22 Φεβρουαρίου του 1967.
Ως επίλογος αυτής της μικρής σημείωσης επιλέχτηκε ο πατέρας
του Texas Blues, ο Blind Lemon Jefferson. Γεννήθηκε τυφλός
στις 11 του Ιούλη του 1897 στο Wortham του Texas αν και
πολλοί τοποθετούν τη γέννησή του το Σεπτέμβρη του 1893.
Έπαιξε μαζί με τον Leadbelly πριν αυτός πάει στη φυλακή για
πρώτη φορά και έδωσε τα πρώτα μαθήματα κιθάρας στον T-Bone
Walker. Φήμες λένε πως ήταν εξαιρετικός σκοπευτής αν και
τυφλός και ότι επάνω κουβαλούσε ένα ζευγάρι από ασημένια
revolvers. Ελάχιστα μας είναι γνωστά για τη ζωή του και κυρίως
για την οικογένειά του. Μύθος καλύπτει τα πάντα και οι
πληροφορίες που έχουμε γι’ αυτόν είναι αμφισβητούμενες. Αυτό
που σίγουρα δεν αμφισβητείται είναι το ενδιαφέρον του για την
υστεροφημία του. Ήθελε όχι μόνο ο κόσμος να τον θυμάται για τη
μουσική του αλλά και ο τάφος του να είναι καθαρός όχι τόσο λόγο
θρησκευτικού συναισθήματος που ούτως ή άλλως το είχε σε
έντονο βαθμό και αυτό αλλά κυρίως για να τυγχάνει τόπος
επίσκεψης θαυμαστών του και σημείο αναφοράς της προσφοράς
του. Έτσι λοιπόν, το “Oh Lord, see that my grave is kept clean”
έγινε το τραγούδι σταθμός της καριέρας του.
Με το τρίτο αυτό μέρος ολοκληρώνεται η μικρή συνεισφορά του
γράφοντος στον κόσμο του μπλουζ, στον κόσμο που γέννησε αυτή
τη μουσική που με τη σειρά της συνέβαλλε στη δημιουργία της
σύγχρονης Δυτικής μουσικής.
Ο κόσμος του μπλουζ, ήταν ένας κόσμος αληθινός, αυθεντικός και
ενδεχομένως σκληρός για πολλούς. Καβγάδες, φυλακή,
μαχαιρώματα, περιθώριο, ρατσισμός, πόνος, θλίψη, χαρά και
θάνατος. Κόσμος ανθρώπινος. Κόσμος πραγματικών ανθρώπων.
