Ψυχοπαθολογία
Η ψυχιατρική και η ψυχολογία δέχονται, επηρεασμένες πλέον από την ψυχανάλυση, ότι η παθολογία και η φυσιολογία ενός ατόμου, δομούνται κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού.
Για την ψυχανάλυση, το οιδιπόδειο σύμπλεγμα είναι ο θεμέλιος λίθος όπου το παιδί βάζοντας τον, θα γλιτώσει από την ψύχωση.
Σύμφωνα με τον Lacan, τρεις είναι οι μεγάλες κατηγορίες ψυχικών δομών. Η ψυχωσική δομή, η διαστροφική και η νευρωσική.
Αυτές οι «κλινικές δομές» δηλαδή διαγνωστικές κατηγορίες, δεν διαφοροποιούνται βάση των συμπτωμάτων όπως στην κλασική ψυχιατρική αλλά βάση των διαφορετικών θέσεων που καταλαμβάνει το υποκείμενο απέναντι στην «επιθυμία» ή την «απόλαυση1» (jouissance).
Ψυχωσική δομή
Για την λακανική θεωρία, όπως αναπτύξαμε πιο πάνω, αυτό που συμβαίνει κατά το οιδιπόδειο είναι μια μεταφορά του σημαίνοντος της επιθυμίας της μητέρας με το σημαίνον Όνομα του Πατέρα. Εάν αυτή η μεταφορά δεν συντελεστεί το παιδί μη έχοντας πρόσβαση στο σημαίνον Όνομα του Πατέρα, οργανώνει μια ψυχωσική δομή.
Την αδυναμία ολοκλήρωσης αυτής της μεταφοράς του Ονόματος του Πατέρα, ο Lacan, την ονόμασε Αποκλεισμό του Ονόματος του Πατέρα (Forclusion du Nom-du-Père).
Ο Αποκλεισμός του Ονόματος του Πατέρα είναι ο κατεξοχήν μηχανισμός άμυνας της ψύχωσης.
Ο Lacan λέει, ότι η πρωταρχική ερώτηση που θέτει το άτομο για την ύπαρξη του, δηλ. αυτή του «ποιος είμαι;» και την οποία απευθύνει βασικά στο ασυνείδητο του, είναι στην πραγματικότητα η ερώτηση: «ποιος είναι εκεί;»2. Για το ψυχωσικό υποκείμενο, που δεν έχει περάσει μέσα από το οιδιπόδειο, και δεν έχει πρόσβαση στο συμβολικό, αυτή η ερώτηση μένει αναπάντητη καθώς είναι αδύνατον να απαντηθεί, έχοντας ένα βασικό έλλειμμα στην συμβολική και φαντασιακή λειτουργία.
Το κενό που αφήνει το Όνομα του Πατέρα δημιουργεί μια «τρύπα»3στο συμβολικό και το φαντασιακό.
Την τρύπα αυτή, το ψυχωσικό υποκείμενο θα προσπαθήσει να την γεμίσει δομώντας μια «νέα πραγματικότητα». Αυτή η «νέα πραγματικότητα» , που δημιουργεί την «βεβαιότητα» του ψυχωσικού, είναι μια πραγματικότητα συμπαγής.
Ο Αποκλεισμός από το Όνομα του πατέρα έχει δύο αποτελέσματα. Το πρώτο αφορά την διαταραχή στο συμβολικό το οποίο συνδέεται με την γλώσσα και το δεύτερο αφορά το φαντασιακό και σχετίζεται με την σεξουαλικότητα και την απόλαυση4.
Αυτό που έρχεται να προτείνει η λακανική θεωρία, είναι ότι αυτή την τρύπα στο συμβολικό και φαντασιακό, προσπαθεί ο ψυχωσικός να την γεμίσει με το παραλήρημα και τις ψευδαισθήσεις.
Για να έχουμε έκκληση της ψύχωσης, στο ψυχωσικό υποκείμενο, υπάρχει μια προϋπόθεση: Να βρεθεί το υποκείμενο σε μια τριαδική σχέση που θα υπενθυμίσει το κενό που έχει αφήσει το Όνομα του Πατέρα, στον δυαδικό φαντασιακό χώρο του «εγώ-αντικείμενο». Η παρεμβολή ενός τρίτου, με την μορφή μιας συνθήκης ή ενός ατόμου θα κινητοποιήσει μια τεράστια συναισθηματική ένταση μπροστά στο απόλυτο κενό της μη ύπαρξης της πατρικής μεταφοράς.
Αυτή την συνθήκη που έχει να κάνει με την πραγματικότητα οLacan την αποκαλεί κάλεσμα σε Ένα- Πατέρα ( appel d’Un-Père). Παραδείγματος χάρη αυτή μπορεί να είναι η στράτευση, ο γάμος ο δικός τους ή κάποιου προσφιλούς προσώπου, η γένεση ενός παιδιού κ.α. 5
Η αναφορά λοιπόν στον Πατέρα είναι για τον ψυχωσικό ένα κάλεσμα στο σημαίνον όνομα του Πατέρα, μόνο που όπως λέει ο Lacan, σε αυτό το κάλεσμα δεν είναι κανείς εκεί για να απαντήσει. Είναι μια στιγμή πολύ επώδυνη, γιατί δεν υπάρχει κανένα σημαίνον για να παραπέμψει με την σειρά του σε κάποιο άλλο σημαίνον. Εκεί για να μπορέσει να «γεμίσει» το κενό, θα δημιουργήσει την «νέο-πραγματικότητα» του για να μπορέσει να αντέξει.
Το παραλήρημα όμως και οι ψευδαισθήσεις οδηγούν σε ένα γλίστρημα προς μια «απόλυτη απόλαυση» που προκαλεί ένα αφόρητο άγχος. Το άγχος αφορά αυτό το ατέρμονο γλίστρημα όπου δεν υπάρχει κανένας Συμβολικός Πατέρας για να το σταματήσει. Για να θέσει τον νόμο της απαγόρευσης της αιμομιξίας και κατ’ επέκταση να κινητοποιήσει την επιθυμία. Διότι «η ίδια η απαγόρευση είναι αυτή που δημιουργεί την επιθυμία».6 Επιθυμούμε ακριβώς αυτό που θυσιάσαμε.
Η συνέχεια εδώ
