5
[...] Αυτό που προβάλλετο ως ένα κακό όνειρο, γίνεται όλο και περισσότερο πραγματικότητα. Γίνεται τόσο πολύ δε ορατό και έντονο, ώστε εγώ τουλάχιστον, μιλώ για έναν καλπάζοντα εκφασισμό ως μέλλον της Ευρώπης. [...] Φόβος για Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο δεν υπάρχει, δυστυχώς. Δεδομένου ότι δεν είναι αναγκαίος ένας τέτοιος πόλεμος. Αρκεί, αυτό το μακελειό που γίνεται της εντοπιότητας, αρκεί ο ξεριζωμός των εντοπιοτήτων, αρκεί η εξαφάνιση, το ξερίζωμα ανθρώπων. Αρκεί, γιατί; Γιατί ακριβώς αυτό ενισχύει τον εκφασισμό. Ένας πόλεμος θα έλυνε τις διαφορές. Αυτή τη στιγμή ένας πόλεμος θα μπορούσε να μας γυρίσει πίσω για να ρωτήσουμε «Τελικά, τι είναι δημοκρατία;». Αλλά ένας πόλεμος δεν θα γίνει, για να μην γυρίσουμε πίσω και ρωτήσουμε «Τι είναι δημοκρατία;». Ο καθηγητής φιλοσοφίας - συγγραφέας Στέφανος Ροζάνης, μιλά στηνΚρυσταλία Πατούλη στα πλαίσια της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση.
Κρ.Π.: Σε σχέση με τα αποτελέσματα των εκλογών της Γαλλίας, τον πόλεμο της τρομοκρατίας των Τζιχαντιστών, και με φόντο την παγκόσμια οικονομική και προσφυγική κρίση, τι σκέφτεστε;
Στ.Ρ.: Αυτό το οποίο φοβάμαι περισσότερο απ’ όλα, είναι η «αρνητική ουτοπία» την οποία βλέπαμε να έρχεται από παλιά. Την είχε εκφράσει ο Χάξλεϋ, την είχε εκφράσει ο Ζαμιάτιν, την είχε εκφράσει ο Όργουελ. Αυτή την «αρνητική ουτοπία» ενός καλπάζοντος εκφασισμού, ο οποίος χτυπάει την καρδιά του ανθρωπισμού. Και η καρδιά του ανθρωπισμού είναι η Ευρώπη.
Στ.Ρ.: Αυτό το οποίο φοβάμαι περισσότερο απ’ όλα, είναι η «αρνητική ουτοπία» την οποία βλέπαμε να έρχεται από παλιά. Την είχε εκφράσει ο Χάξλεϋ, την είχε εκφράσει ο Ζαμιάτιν, την είχε εκφράσει ο Όργουελ. Αυτή την «αρνητική ουτοπία» ενός καλπάζοντος εκφασισμού, ο οποίος χτυπάει την καρδιά του ανθρωπισμού. Και η καρδιά του ανθρωπισμού είναι η Ευρώπη.
Από το 1935 ο Χούσερλ, αυτός ο σπουδαίος φαινομενολόγος φιλόσοφος, είχε προβλέψει μέσα σε μια διάλεξή του στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, την κρίση του ευρωπαϊκού ανθρωπισμού, ξεχωρίζοντας την Ευρώπη ως την κατεξοχήν περιοχή μέσα στην οποία έχει αναπτυχθεί ένα ανθρωπιστικό ιδεώδες το οποίο και κρατούσε τις αξιακές κλίμακες του ανθρώπου και της δημοκρατίας του.
Από το ’35 λοιπόν ο Χούσερλ είχε κατά κάποιον τρόπο προφητεύσει ένα μέλλον, το οποίο εμείς το ονομάζαμε στην εποχή μας «αρνητική ουτοπία», αλλά δυστυχέστατα σήμερα τείνει να εκπληρωθεί και να γίνει μια θλιβερή πραγματικότητα για την μοναδική περιοχή ανθρωπισμού του κόσμου, που είναι η Ευρώπη, και η οποία πράγματι ανέπτυξε μέσω της ελληνικής φιλοσοφικής σκέψης αλλά και μέσω της δικής της πορείας έκτοτε, τις αξίες του ανθρωπισμού έναντι οποιασδήποτε επιβολής μοναρχικών, ολοκληρωτικών και φασιστικών ιδεών.
Η συνέχεια εδώ
