Ο Τ.Σ. Έλιοτ γεννήθηκε στο Σαιντ Λιούις του Μιζούρι. Η οικογένειά του του έδωσε τη δυνατότητα να πάρει την ευρύτερη μόρφωση που μπορούσε να έχει κανείς στον καιρό του.
Αφού τελείωσε τη Σμιθ Ακάντεμυ στο Σαιντ Λούις, ο Έλιοτ πήγε στο Μίλτον της Μασαχουσέτης, φοίτησε κατόπιν στο Χάρβαρντ, από όπου πήρε το πτυχίο του σε τρία μόνο χρόνια αντί για τα καθιερωμένα τέσσερα. Οι άνθρωποι που τον επηρέασαν στο Χάρβαρντ, ήταν ο φιλόσοφος και ποιητής Τζωρτζ Σανταγιάνα (George Santayana) και ο κριτικός Έρβιν Μπάμπιτ (Irving Babbitt). Από τον Μπάμπιτ ο Έλιοτ πήρε την αντιρομαντική στάση του, την οποία ενίσχυσαν αργότερα τα κείμενα των Άγγλων φιλοσόφων Φ.Χ. Μπράντλυ (F.H. Bradley) και Τ.Ε. Χιουμ (T.E. Hulme) και την οποία διατήρησε μέχρι το τέλος της ζωής του.
Τη χρονιά 1910-1911 την πέρασε στη Γαλλία παρακολουθώντας τις διαλέξεις του Μπερξόν στη Σορβόνη και διαβάζοντας ποίηση μαζί με τον Αλαίν Φουρνιέ, χάρη στα "μαθήματα" του οποίου ο Έλιοτ έγινε τέλειος γνώστης όχι μόνο της γαλλικής γλώσσας αλλά και της συμβολιστικής ποίησης από τον Μπωντλαίρ και τον Λαφόργκ μέχρι τον Μαλαρμέ.
Το 1914 συνάντησε για πρώτη φορά τον Έζρα Πάουντ. Το 1914 έγραψε για το περιοδικό "Poetry: A Magazine of Verse" ένα άρθρο για να υπερασπιστεί τη λογοτεχνική προσφορά του Πάουντ. Στο άρθρο αυτό περιγράφει τον στείρο λογοτεχνικό κύκλο των νεαρών Αμερικανών ποιητών της τελευταίας δεκαετίας πριν από τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο. Στο διάστημα 1911-1914 ήταν πάλι στο Χάρβαρντ, όπου μελέτησε ινδική φιλοσοφία και Σανσκριτικά κοντά στον διακεκριμένο μελετητή Τσαρλς Λάνμαν ( Charles Lanman).
H σταδιοδρομία του Έλιοτ καλύπτει τέσσερεις κλάδους: εκδόσεις, θέατρο, λογοτεχνική κριτική και φιλοσοφική ποίηση. Ήταν, ίσως, ο πιο ευρυμαθής αγγλόφωνος ποιητής της εποχής του. Τα ποιήματα που έγραψε στα φοιτητικά χρόνια του ήταν "φιλολογικά" και συμβατικά. Το πρώτο σημαντικό του δημοσίευμα, αλλά και το πρώτο αριστούργημα του "μοντερνισμού" που γράφτηκε στα Αγγλικά, ήταν το Ερωτικό τραγούδι του Τζέι Άλφρεντ Προύφροκ (The Love Song of J. Alfred Prufrock). Ποτέ ως τότε δεν είχε εμφανιστεί στην αγγλική ποίηση κάτι αντίστοιχο με τους πρώτους τρεις στίχους του Προύφροκ:
Έλα να πάμε, εσύ κι εγώ, /όταν απλώνεται τ΄απόβραδο στον ουρανό/ Σαν χλωροφορμισμένος άρρωστος/επάνω στο τραπέζι....(μετφρ. Γ. Σεφέρη)
Το 1919 έγραψε τα Ποιήματα (Poems), ανάμεσα στα οποία ήταν το "Γερόντιον" ("Gerontion"), ένας στοχαστικός εσωτερικός μονόλογος σε ανομοιοκατάληκτο στίχο. Τίποτα παρόμοιο δεν είχε εμφανιστεί μέχρι τότε στα αγγλικά γράμματα. Αλλά το βιβλίο που χάρισε στον Έλιοτ τη διεθνή αναγνώριση ήταν Η Έρημη Χώρα (The Waste Land,1922). Το ποιήμα αυτό, που χωρίζεται σε πέντε μέρη, βασίζεται στην αρχή της "ασυνέχειας του λόγου" και ανακλά την αποσπασματική εμπειρία της σύγχρονης ευαισθησίας του ανθρώπου των μεγαλουπόλεων της Δύσης. Γιατί ο Έλιοτ είναι ο ποιητής της εκκοσμικευμένης πόλης, αυτής της εκφυλισμένης urbs aeterna (αιωνίας πόλεως).
Ο Έλιοτ είχε πει ότι ο ποιητής-κριτικός δεν μπορεί παρά να γράφει "προγραμματική κριτική", με άλλα λόγια κριτική που να εκφράζει τα όσα απασχολούν τον ίδιο ως ποιητή, σε αντίθεση με την ιστορική προσέγγιση που τοποθετεί τον ποιητή στο ιστορικό του πλαίσιο. Μια τέτοια κριτική δημιουργεί, ενσυνείδητα ή όχι, μια ατμόσφαιρα μέσα στην οποία η ποίηση του ίδιου του ποιητή-κριτικού μπορεί να κατανοηθεί και να εκτιμηθεί πολύ καλύτερα απ΄όσο αν παρουσιαζόταν μέσα σε φιλολογικό πλαίσιο, στο οποίο ισχύουν τα κριτήρια του παρελθόντος. Στο δοκίμιο "Παράδοση και προσωπικό ταλέντο" (Tradition and the Individual Talent), που περιέχεται στο πρώτο βιβλίο κριτικής του Έλιοτ -Το ιερό δάσος (The Sacred Wood, 1920)-, υποστηρίζει ότι η παράδοση, όπως χρησιμοποιείται από τον ποιητή, δεν είναι μια επανάληψη των έργων του άμεσου παρελθόντος ( όπως είπε, "η καινοτομία είναι καλύτερη από την επανάληψη") περιλαμβάνει ολόκληρη την ευρωπαϊκή λογοτεχία, από τον Όμηρο μέχρι σήμερα. Συνεπώς ο ποιητής που γράφει στα Αγγλικά φτιάχνει τη δική του παράδοση χρησιμοποιώντας υλικό παρμένο από οποιαδήποτε εποχή και οποιαδήποτε γλώσσα.
Άλλα δύο δοκίμια, που πρωτοδημοσιεύθηκαν έναν χρόνο μετά το Ιερό δάσος, ολοκληρώνουν σχεδόν τον κριτικό κανόνα του Έλιοτ: "Μεταφυσικοί ποιητές" (The Metaphysical Poets) και "Άντριου Μάρβελ" (Andrew Marvell). Περιέχονται και τα δύο στην Επιλογή δοκιμίων 1917-1932. Στα δοκίμια αυτά ο Έλιοτ φέρνει μια νέα ιστορική προοπτική στην ιεραρχία της αγγλικής ποιησης, τοποθετώντας στην κορυφή τους μεταφυσικούς ποιητές του 17ου αιώνα και υποβιβάζοντας ποιητές του 18ου και 19ου αιώνα.Στο διάστημα αυτό τα ενδιαφέροντά του είχαν επεκταθεί στον χώρο της θεολογίας και της κοινωνιολογίας, με αποτέλεσμα τρία μικρά βιβλία ή μεγάλα δοκίμια : Σκέψεις κατά Λάμπεθ (Thoughts After Lambeth, 1931), Η ιδέα μιας χριστιανικής κοινωνίας (The Idea of a Christian Society, 1939) και Σημειώσεις για έναν ορισμό της κουλτούρας (Notes Towards the Definition of Culture, 1948). Αυτά τα βιβλία-δοκίμια, μαζί με τον Δάντη του (Dante, 1929) -ένα αναμφισβήτητο αριστούργημα-, διεύρυναν τη βάση της λογοτεχνίας επεκτείνοντάς τη προς τη θεολογία και τη φιλοσοφία.
Το έξοχο δοκίμιο για τον Δάντη εμφανίστηκε δύο χρόνια αφότου ο Έλιοτ έγινε αγγλικανός, την ίδια χρονιά είχε γίνει και Άγγλος υπήκοος. Το πρώτο μεγάλο ποιήμα μετά την μεταστροφή του αυτή ήταν η Τετάρτη των Τεφρών (Ash Wednesday, 1930), ένα έργο θρησκευτικό, σε ύφος εντελώς διαφορετικό από όλα τα παλαιότερα ποιήματά του. Ο Έλιοτ άλλωστε ποτέ δεν επαναλαμβανόταν, μολονότι κάθε του ποιήμα έχει εμφανέστατα την προσωπική του σφραγίδα.
Το αριστούργημα του Έλιοτ είναι Τα τέσσερα κουαρτέτα (The Four Quartets), που πρέπει να τα δούμε ως ενιαίο έργο, αν και το κάθε "κουαρτέτο" είναι ένα αυτοτελές και ολοκλημωμένο ποίημα. Τα τέσσερα μέρη, που δημοσιεύθηκαν τμηματικά από το 1935 ως το 1941, βγήκαν σε βιβλίο το 1943. Αυτό το έργο απέφερε στον Έλιοτ το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1948. Το κορύφωμα ίσως της αγγλόφωνης ποίησης του 20ου αιώνα είναι το απόσπασμα του κουαρτέτου "Little Gidding", όπου ο ποιητής συναντά ένα "σύνθετο φάντασμα", μια μορφή που τη συνθέτουν δύο από τους μεγάλους δασκάλους του: Γουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς και ο Μαλαρμέ. Η σκηνή εκτυλίσσεται χαράματα στο Λονδίνο, ύστερα από μια νύχτα υπηρεσίας σε αντιαεροπορικό καταφύγιο στη διάρκεια μιας αεροπορικής επιδρομής ο ποιητής λέει κλείνοντας:
Από λάθος σε λάθος το εξημμένο πνεύμα/προχωράει, αν δεν το λυτρώνει το καθαρτήριο εκείνο πυρ/ όπου πρέπει να κινείσαι με μέτρο, σαν χορευτής. /Χάραζε η μέρα. Στον αλλοιωμένο δρόμο,/ με άφησε, με κάτι σαν αποχαιρετισμό,/ και χάθηκε ως ακούστηκε το κέρας.
Τα θεατρικά του έργα, που αρχίζουν με το Sweeney Agonistes και τελειώνουν με το The Elder Statesman, είναι, με μοναδική εξαίρεση το Φονικό στην εκκλησία κατώτερα από τη λυρική και φιλοσοφική του ποίηση. Η οικογενειακή συγκέντρωση και το Φονικό στην εκκλησία είναι χριστιανικές τραγωδίες, η πρώτη ένα δράμα εκδίκησης και η δεύτερη ένα δράμα πάνω στο αμάρτημα της έπαρσης. Τα υπόλοιπα έργα είναι κωμωδίες με υποθέσεις παρμένες από το αρχαίο ελληνικό θέατρο. Το καλύτερο από αυτά είναι το Κοκτέιλ Πάρτυ, που βασίζεται στην Αλκηστη του Ευριπίδη.
Η δουλειά του Έλιοτ ως εκδότη είχε γι΄αυτόν δευτερεύουσα σημασία, αλλά το τριμηνιαίο περιοδικό του " The Criterion" (1922-1939) ήταν το πιο έγκριτο διεθνές περιοδικό κριτικής εκείνου του καιρού.
Το βιβλίο με τα κριτικά κείμενα του Έλιοτ που εκδόθηκε μετά τον θάνατό του, Κριτική της κριτικής και άλλα κείμενα, περιέχει δύο αξιολογότατα δοκίμια: το ένα, το ομότιτλο δοκίμιο, είναι ένας απολογισμός και μια αυστηρή αλλά χωρίς ίχνος ψευδομετριοφροσύνης αξιολόγηση της λογοτεχνικής του κριτικής, το άλλο, με τίτλο Αμερικανική λογοτεχνία και αμερικανική γλώσσα, καταρρίπτει τον σωβινιστικό μύθο πως η αμερικανική γλώσσα είναι διαφορετική από την αγγλική και αντιμετωπίζει την αγγλική και την αμερικανική λογοτεχνία ως δύο κλάδους της ίδιας λογοτεχνίας.
Κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Έλιοτ αντιμετώπισε έντονα προβλήματα υγείας. Πέθανε τελικά στις 4 Ιανουαρίου 1965
Πηγή: Πάπυρος,Larousse, Britannica
