Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

1 Ιουλ 2013

Άγνοια των κανόνων ορθής συμπεριφοράς στο Διαδίκτυο από τους ανηλίκους

Άγνοια των κανόνων ορθής συμπεριφοράς στο Διαδίκτυο από τους ανηλίκους και των υποχρεώσεών τους online δείχνουν τα αποτελέσματα διαδικτυακού ερωτηματολογίου της Δράσης Ενημέρωσης Saferinternet.gr που πραγματοποιήθηκε την περίοδο 23/10/2012 έως 15/01/2013 με αποδέκτες εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης1. Μέσα από το ερωτηματολόγιο, οι εκπαιδευτικοί κλήθηκαν να δώσουν την άποψή τους αναφορικά με σημαντικά ζητήματα ορθής και ασφαλούς χρήσης του Διαδικτύου που αφορούν τους μαθητές τους. Τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικά:
* Παρόλο που 72% των εκπαιδευτικών πιστεύουν πως οι ανηλίκοι θεωρούν ότι γνωρίζουν
περισσότερα για το Διαδίκτυο απ’ ότι οι δάσκαλοι και οι γονείς τους, το 68,6% πιστεύει επίσης πως οι ανήλικοι δεν γνωρίζουν τι είναι το netiquette, αγνοώντας τους κανόνες καλής συμπεριφοράς online.
 *Επιπλέον το 60,1% των εκπαιδευτικών επισημαίνει πως οι ανήλικοι δεν γνωρίζουν ότι η
διαδικτυακή τους συμπεριφορά μπορεί να έχει συνέπειες στον φυσικό κόσμο.
*Το παραπάνω γεγονός είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικό, αν αναλογιστεί κανείς πως οι ανήλικοι δεν γνωρίζουν ποια πράγματα και ποιες συμπεριφορές είναι παράνομες στο Διαδίκτυο, σύμφωνα με περισσότερους από τους μισούς εκπαιδευτικούς (65,1%).
* Σύμφωνα με το 79,7% των εκπαιδευτικών, οι ανήλικοι καταπατούν την πνευματική ιδιοκτησία των άλλων στο Διαδίκτυο, χωρίς πολλές φορές να γνωρίζουν τους κανόνες που διέπουν την έννοια του «copyright».
 *Επιπλέον, 49,6% των εκπαιδευτικών θεωρούν πως οι ανήλικοι δεν γνωρίζουν ότι πρέπει να σέβονται την γνώμη των άλλων στο Διαδίκτυο, μια εκ των βασικών τους υποχρεώσεων online.
* Περαιτέρω, δεν ζητούν συγκατάθεση για να αναρτήσουν φωτογραφίες ή βίντεο τρίτων (φίλων, συμμαθητών, γνωστών, άλλων), όπως υποστηρίζει το 61,5% των εκπαιδευτικών.
* Στο ίδιο πλαίσιο, 39,4% των εκπαιδευτικών αποκαλύπτουν πως έχουν αντιμετωπίσει κάποια στιγμή της σχολικής τους πορείας περιστατικά ψηφιακής παρενόχλησης / διακωμώδησης / συκοφαντικής δυσφήμισης μέσω κινητού, Facebook ή άλλου ιστοχώρου από μαθητές προς μαθητές ή προς δασκάλους (π.χ. παραποιημένη φωτογραφία, άσχημα σχόλια, κλοπή προφίλ).


Άγνοια αναφορικά με τη σημασία της προστασίας της ιδιωτικής ζωής από τους ανηλίκους

 
Εκτός από τους κανόνες ορθής συμπεριφοράς στο Διαδίκτυο, οι ανήλικοι αγνοούν και τους τρόπους προστασίας της ιδωτικότητας τους online. Οι εκπαιδευτικοί επισημαίνουν πως:
* Η έννοια της ιδιωτικότητας αποδεικνύεται το μήλον της έριδος για τους ανηλίκους, καθώς –παρόλο που θεωρούν ότι ελέγχουν το χώρο τους, όπως υποστηρίζει το 60,9% των εκπαιδευτικών– οι ανήλικοι δεν γνωρίζουν την έννοια της ιδιωτικότητας, σύμφωνα με το 65,6% των δασκάλων τους.
 *Το παραπάνω είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό, τη στιγμή που οι ανήλικοι –βάσει των εκπαιδευτικών– επικοινωνούν με διαφόρους τρόπους στο Διαδίκτυο, έχοντας στις δύο πρώτες θέσεις τη χρήση ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης (78,2%), και τα διαδικτυακά παιχνίδια συνομιλώντας με άλλους παίκτες, πολλές φορές αγνώστους (63,2%).
*Στο ίδιο πλαίσιο, είναι εξαιρετικά υψηλό το ποσοστό (83,9%) των εκπαιδευτικών που θεωρούν ότι οι ανήλικοι δεν μπορούν να ξεχωρίσουν τις αξιόπιστες σελίδες από τις αναξιόπιστες.
*Επιπλέον, το 66% των εκπαιδευτικών θεωρεί ότι οι ανήλικοι δεν γνωρίζουν να χρησιμοποιούν τις ρυθμίσεις ασφαλείας στο Facebook και τις άλλες σελίδες κοινωνικής δικτύωσης, ενώ…
* Όταν βρεθούν μπροστά από ένα ψεύτικο προφίλ ή μια φωτογραφία που τους προσβάλλει, δεν γνωρίζουν πώς να τα αναφέρουν, όπως επισημαίνει το 66,1% των ερωτηθέντων δασκάλων.
*«Αγκάθι» στην προστασία της ιδιωτικότητας αποτελεί και το γεγονός ότι οι ανήλικοι δεν κρατούν απόρρητους τους κωδικούς τους, σύμφωνα με το 39,2% των εκπαιδευτικών.
 *Αν και η ανάγνωση των Όρων Χρήσης και Πολιτικών Απορρήτου των ιστοχώρων που
χρησιμοποιούν οι ανήλικοι βοηθά στη διαφύλαξη των προσωπικών τους δεδομένων, δυστυχώς το 68,6% των εκπαιδευτικών υποστηρίζει πως οι ανήλικοι δεν τους διαβάζουν ποτέ, ενώ ένα 16,6% ότι οι ανήλικοι τους διαβάζουν μερικές φορές.
* Σε συνέχεια του παραπάνω αποτελέσματος, είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον το γεγονός, ότι μόνο ένα 38,4% των δασκάλων δηλώνει ότι διαβάζει πάντα τους Όρους Χρήσης και τις Πολιτικές Απορρήτου (ένα 40,7% τις διαβάζεις κάποιες φορές), ενώ ένα 78,6% θεωρεί τα κείμενα αυτά δυσνόητα.
 

Η εκπαίδευση των ανηλίκων πρέπει να ξεκινάει στο σχολείο από μικρή ηλικία!
 

Στο πλαίσιο των παραπάνω αποκαλυπτικών στοιχείων, οι εκπαιδευτικοί επεσήμαναν πως η εκπαίδευση των ανηλίκων σε σχέση με το Διαδίκτυο πρέπει να αρχίζει από πολύ μικρή ηλικία:
* Ειδικότερα, σύμφωνα με το 69,8% των εκπαιδευτικών που συμμετείχαν, η εκπαίδευση των ανήλικων χρηστών γύρω από την υπεύθυνη και ασφαλή χρήση της τεχνολογίας πρέπει να ξεκινάει από το δημοτικό, ενώ το 23,4% πιστεύει πως κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο ήδη από το νηπιαγωγείο. Μόλις ένα 6,5% των ερωτηθέντων εκπαιδευτικών απαντά πως η εκπαίδευση για τα θέματα ασφάλειας του Διαδικτύου θα πρέπει να ξεκινά στο Γυμνάσιο και μόνο ένα 0,2% στο Λύκειο.
* Εξάλλου, σύμφωνα με σχεδόν το σύνολο των εκπαιδευτικών (95,4%), η εκπαίδευση των ανήλικων χρηστών γύρω από την υπεύθυνη και ασφαλή χρήση της τεχνολογίας είναι ευθύνη και των γονέων και των εκπαιδευτικών.
* Είναι σημαντικό να επισημανθεί σε αυτό το πλαίσιο, πως σύμφωνα με την εμπειρία των μισών εκπαιδευτικών που ανταποκρίθηκαν στην έρευνα, οι ανήλικοι δεν απευθύνονται στους γονείς ή/και στους δασκάλους τους όταν έχουν κάποιο πρόβλημα, γεγονός που τονίζει την ανάγκη προσέγγισης των ανηλίκων για τα θέματα που τους απασχολούν στο Διαδίκτυο από μικρή ηλικία, ώστε να εξοικειώνονται με τον επιβοηθητικό ρόλο των γονέων και των δασκάλων σε ότι μπορεί να προβληματίσει τα παιδιά online.
 *Αναφορικά με τον τρόπο της εκπαίδευσης αυτής, 86,6% των εκπαιδευτικών πιστεύουν ότι όλοι οι εκπαιδευτικοί -και όχι μόνο οι καθηγητές πληροφορικής- μπορούν να διδάξουν (σε όποιο βαθμό μπορούν και ανάλογα με το μάθημά τους) την υπεύθυνη και ασφαλή χρήση του Διαδικτύου, υποδεικνύοντας έτσι τη διαθεματική προσέγγιση του ζητήματος.
*Δυστυχώς, μόνο ένα 22,2% των εκπαιδευτικών που έλαβαν μέρος στην έρευνα θεωρεί ότι η ασφαλής και υπεύθυνη χρήση του Διαδικτύου και γενικώς των online τεχνολογιών διδάσκεται επαρκώς στο σχολείο του, ενώ…
* Ένα 61,9% των εκπαιδευτικών θεωρεί ότι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα δεν έχει κάνει πρόοδο για την ενσωμάτωση της εκπαίδευσης αυτής στο σχολικό πρόγραμμα.
* Αντιθέτως, 86% των εκπαιδευτικών πιστεύουν ότι έχει έρθει η ώρα, η ασφαλή χρήση του Διαδικτύου να μπει στο ωρολόγιο πρόγραμμα.
*Ως προς τον καλύτερο τρόπο εκπαίδευσης / αφύπνισης των μαθητών γύρω από τα ζητήματα αυτά, στις τρεις πρώτες θέσεις τίθενται η ενημέρωση που βασίζεται σε πραγματικά περιστατικά (67,3%), η συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων με τη βοήθεια διασκεδαστικού υλικού, όπως π.χ. προβολή βίντεο, ή χρήση κουίζ / παιχνιδιών (65,2%) και η χρήση κατάλληλου online και έντυπου εκπαιδευτικού υλικού όπως π.χ. του εγχειριδίου "Μαθαίνω να σερφάρω δημιουργικά και ασφάλεια" της δράσης Saferinternet.gr.


Πηγή:  Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου saferinternet.gr