Πολλά δημοφιλή αποφθέγματα συχνά
χάνονται στη μετάφραση. Ορισμένοι, όχι πολλοί, τα γνωρίζουν απ’έξω κι
ανακατωτά. Άλλοι “κάπου” τα έχουν ακούσει, αλλά δεν είναι βέβαιοι τι
σημαίνουν – κάτι σπουδαίο όμως, μάλλον. Ένας φιλόλογος, ίσως εδώ να
αναφωνούσε ανήσυχος: “Πού βαδίζουμε κύριοι; O tempora! Ο mores!” Δηλαδή,
Ω καιροί, Ω ήθη! Το είχε πει ο Κικέρων το 63 π.Χ. κι έκτοτε
χρησιμοποιείται για να εκφράσει κανείς ανησυχία για την κατάπτωση των
ηθών. Ή, πιο συχνά, για να σαρκάσει.
Η ουσία αυτών των αποφθεγμάτων βρίσκεται
κυρίως στο περιεχόμενο, όχι στη γλώσσα. Και η μετάφρασή τους μας
συνδέει καλύτερα με την ουσία.