Ράινερ Μαρία Ρίλκε
Ανθολόγηση: Ulrich Baer
Μετάφραση: Αλεξάνδρα Νικολακοπούλου
Εκδόσεις Πατάκη
«Oφείλεις να ζεις τη ζωή στο έπακρο, όχι ανάλογα µε το τι µέρα είναι, αλλά βολιδοσκοπώντας το βάθος της κάθε µέρας» γράφει ο Ράινερ Μαρία Ρίλκε, ένας από τους κορυφαίους γερµανόφωνους ποιητές, δηµιουργός ανάµεσα σε άλλα των Ελεγειών του Ντουίνο και των Σονέτων στον Ορφέα.
Στο βιβλίο αυτό –που αποτελεί θησαυρό σοφίας και πνευµατικής διορατικότητας– ο Ulrich Baer, επιλέγοντας µέσα από χιλιάδες σελίδες αµετάφραστης αλληλογραφίας, συγκέντρωσε τα καλύτερα κείµενα και τις πιο εύστοχες φιλοσοφικές παρατηρήσεις ενός από τους µεγαλύτερους ποιητές του σύγχρονου κόσµου, του Ράινερ Μαρία Ρίλκε. Ο Ρίλκε (γεννηµένος στην Πράγα το 1875) είναι ευρύτατα γνωστός τόσο για το ποιητικό έργο του όσο και για τα δοκίµιά του, ανάµεσα στα οποία ξεχωρίζει το κλασικό πλέον «Γράµµα σε ένα νέο ποιητή». Η επίδραση που άσκησε η ποίησή του στη διαµόρφωση και εξέλιξη της σύγχρονης γερµανικής ποίησης, αλλά και της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας εν γένει, είναι σηµαντικότατη και ανιχνεύεται στο έργο µεγάλων ποιητών, όπως του Πάουλ Τσέλαν, του Μπορίς Παστερνάκ, της Μαρίνα Τσβετάγεβα και του Γ.Χ. Ώντεν.
Το απότοκο της προσπάθειας του Ulrich Baer είναι μια διεισδυτική ματιά στην ανάγκη του ανθρώπου να δώσει, µέσω της δημιουργίας, νόημα στη ζωή του: χωρισμένες σε θεματικές ενότητες –που καλύπτουν ένα ευρύτατο φάσμα, από την καθημερινή µας συνύπαρξη µε τους άλλους μέχρι τη µέθη του έρωτα και από την εμπειρία της απώλειας και την αντιμετώπιση των δοκιμασιών μέχρι την έμπνευση– οι σκέψεις του Ρίλκε αποτελούν μια κιβωτό σοφίας. Αγγίζοντας την ψυχή του αναγνώστη, µε ύφος που καθηλώνει και γεµάτο µε το θαύµα και το πάθος της γραφής του Ρίλκε, το Η σοφία του Ρίλκε – Ο οδηγός του ποιητή για τη ζωή σίγουρα συγκαταλέγεται ανάµεσα στα πιο σηµαντικά και βαθυστόχαστα έργα που έχει να επιδείξει το ευρωπαϊκό πνεύµα.
Ο ULRICH BAER, µελετητής της σύγχρονης γερµανικής, γαλλικής και αµερικανικής ποίησης, έχει γράψει τα βιβλία Κατάλοιπα του άσµατος: Το τραύµα και η εµπειρία της νεωτερικότητας στον Σαρλ Μπωντλαίρ και τον Πάουλ Τσέλαν και Η απόδειξη του φάσµατος: Η φωτογραφία του τραύµατος. Έχει επίσης επιµεληθεί την έκδοση 110 Ιστορίες: Η Νέα Υόρκη γράφει µετά την 11η Σεπτεµβρίου. Είναι αναπληρωτής καθηγητής Γερμανικής και Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και Πρόεδρος του Τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας.
«Οι περισσότεροι δυτικοί φιλόσοφοι εξυµνούν την αυταπάρνηση περισσότερο από την επιθυµία. Ο Ρίλκε διαφοροποιείται όµως τόσο από τον Γκαίτε, τον Νίτσε ή τον Φρόυντ, που θα µπορούσε να ήταν Ασιάτης. Ο έρωτας δεν είναι γι’ αυτόν η σοφία των απερίσκεπτων και η απερισκεψία των σοφών• ούτε ανεβαίνει τη σκάλα της αγάπης προσπαθώντας να φτάσει το Καλό, όπως κάνει ο Σωκράτης στο έργο του Πλάτωνα. Ο Ούλριχ Μπέερ εκθέτει εδώ τις γλυκόπικρες αντιλήψεις του Ρίλκε για την ανθρώπινη επιθυµία, καθώς και την ποιητική της απώλειας που τη διαδέχεται».
ΧΑΡΟΛΝΤ ΜΠΛΟΥΜ
«Ο Ρίλκε λαχταρούσε να εργαστεί• µάλιστα, σ’ ένα από τα αυτοβιογραφικά του ποιήµατα περιέγραψε τον εαυτό του ως υπηρέτη. Όπως ο Δάντης, πίστευε ότι η αγάπη είναι η ζωοποιός δύναµη του σύµπαντος• ωστόσο, η αναζήτησή του δεν οδήγησε τον Ρίλκε στ’ αστέρια αλλά πάλι πίσω στη γη, στο απαρατήρητο θαύµα της πραγµατικής ουσίας των πραγµάτων. Το βιβλίο του Μπέερ είναι ό,τι καλύτερο έχω συναντήσει στο είδος αυτό. Χαρακτηρίζεται από σαφήνεια και κοµψότητα, ένα εµπνευσµένο δώρο προς έναν κόσµο που έχει ανάγκη το δυσοίωνο αλλά ταυτόχρονα και το χαρµόσυνο όραµα του Ρίλκε».
ΦΡΑΝΤΣ ΡΑΪΤ
«Η θεματική αυτή συλλογή αποσπασμάτων από τον απέραντο θησαυρό των επιστολών και εργασιών του Ρίλκε μάς αποκαλύπτει μια άγνωστη πτυχή του ποιητή, που καθιστά το εύρος της σκέψης του ακόµη πλατύτερο και βαθύτερο».
ΜΠΑΡΤΟΝ ΠΑΪΚ
