Διαταραχές προσωπικότητας
Ομάδα Β: Δραματική, συναισθηματική και ασταθής
1. Αντικοινωνική διαταραχή
2. Ιστριονική διαταραχή
3. Ναρκισσιστική διαταραχή
4. Οριακή (μεταιχμιακή)
Γενικά χαρακτηριστικά
Ναρκισσιστικά στοιχεία έχουμε όλοι στην προσωπικότητά μας
και αποτελούν μία από τις βασικές προϋποθέσεις δημιουργίας μιας συγκροτημένης
και αποδεκτής εικόνας εαυτού και της δυνατότητάς μας να αγαπάμε τον εαυτό μας
και, κατ΄επέκταση, τους άλλους. Σε μια ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας
(Ν.Δ.Π.), όμως, κυριαρχεί μια υπερδιογκωμένη εικόνα εαυτού και ένα μη
ρεαλιστικό αίσθημα μεγαλείου και προσωπικής υπεροχής.
Κλινική εικόνα και συμπτώματα
Όπως προαναφέραμε, το κυρίαρχο χαρακτηριστικό ατόμων με
Ν.Δ.Π. είναι η ύπαρξη μιας μη
ρεαλιστικής αίσθησης προσωπικής υπεροχής και αξίας που, όμως, δεν στηρίζεται σε
πραγματικά δεδομένα. Όλα αυτά, όμως, δεν είναι παρά η μία μόνον όψη του
νομίσματος ή ένα όμορφο περιτύλιγμα. Κάτω από αυτό, υπάρχει μια εντελώς
διαφορετική πραγματικότητα, αυτή της κατάθλιψης, της μοναξιάς και της αίσθησης
αναξιότητας που αναπόφευκτα πυροδοτούνται, όταν η αίσθηση μεγαλείου και
προσωπικής υπεροχής δεν επιβεβαιώνονται εκ των έξω, δηλαδή από τους άλλους.
Αυτός είναι και ο κύριος λόγος που τα άτομα με Ν.Δ.Π. είναι ιδιαίτερα ευάλωτα
στην οποιαδήποτε κριτική και μπορεί να κάνουν τα πάντα για να εισπράξουν αυτήν
τη έξωθεν παραδοχή και επιβράβευση που αποτελούν απαραίτητη τροφή για την
εύθραυστη και αδύναμη εικόνα του εαυτού τους.
Η ευθραυστότητά τους είναι τόσο μεγάλη που μπορεί να νιώσουν
προσβολή, απαξίωση και απόρριψη ακόμα και από την παραμικρότερη πράξη ή
αντιμετώπιση του περίγυρού τους που δεν ανταποκρίνεται στην εικόνα του
μοναδικού ατόμου που θεωρούν πως είναι. Τα άτομα αυτά είναι για τον περίγυρό
τους, στην καλύτερη περίπτωση, γοητευτικά, και, στη χειρότερη, τα ψώνια που
έχουν «καβαλήσει το καλάμι».
Θεωρούν πως όλοι θα πρέπει να σκέφτονται όπως αυτοί,
προσδοκούν ιδιαίτερα προνόμια από τους άλλους και οργίζονται όταν δεν τους τα
αναγνωρίζουν. Πιστεύουν πως οι κανόνες ισχύουν μόνο για τα συνηθισμένα άτομα
και όχι για ξεχωριστά όπως είναι οι ίδιοι. Θέλουν να σχετίζονται με σημαντικά
πρόσωπα και είναι συχνά σνομπ. Γυναίκες με Ν.Δ.Π. θέλουν οπωσδήποτε να αντιμετωπίζονται
από τον ερωτικό τους σύντροφο ως κάτι το ιδιαίτερα ξεχωριστό.
Αισθήματα ντροπής ελλοχεύουν πίσω από την παραμικρότερη
αποτυχία, όπως και αισθήματα φθόνου για τον οποιονδήποτε είναι ή έχει κάτι
περισσότερο από τους ίδιους. Συχνά, πιστεύουν πως οι άλλοι είναι αυτοί που τους
φθονούν, εξαιτίας των ξεχωριστών τους χαρισμάτων.
Ένα ακόμα χαρακτηριστικό των ατόμων με Ν.Δ.Π. είναι η
έλλειψη αμοιβαιότητας και αυθεντικής έγνοιας για τους άλλους, καθώς και σχέσεις
που διακρίνονται από σκοπιμότητα και επιδίωξη αποκόμισης κάποιου προσωπικού
οφέλους.
Η σύγκρουση με την πραγματικότητα και οι αναπόφευκτες
ματαιώσεις που προκύπτουν εξαιτίας αυτής, αλλά και εξαιτίας της υπερευαισθησίας
των ατόμων αυτών απέναντι σε πραγματικές ή φαντασιακές «απορρίψεις», μπορεί να
πυροδοτήσουν καταθλιπτικά συναισθήματα που είναι και ο συνηθέστερος λόγος
αναζήτησης βοήθειας. Άτομα με Ν.Δ.Π., που είναι χαρισματικά και έχουν καταφέρει
να αναρριχηθούν επαγγελματικά, οικονομικά και κοινωνικά, εμφανίζουν συνήθως τα
πρώτα κλινικά συμπτώματα της διαταραχής τους σε ώριμη ηλικία, όταν οι
δυνατότητες προσωπικής επιβεβαίωσης, επάρκειας και επιτυχίας, εκ των πραγμάτων,
αρχίζουν να περιορίζονται.
Η συνέχεια εδώ
