Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Ειδήσεις Google

1 Νοε 2010

Έζρα Ουέστον Λούμις Πάουντ, Ezra Weston Loomis Pound, (30 Οκτ. 1885 - 1 Νοεμ. 1972)

Εμβληματική ποιητική φυσιογνωμία του εικοστού αιώνα, ο Εζρα Πάουντ υπήρξε, μαζί με τον Τ. Σ. Ελιοτ και τον Τζέιμς Τζόις, ένας από τους μεγάλους πυλώνες του αγγλοσαξονικού μοντερνισμού: από τις προδρομικές του συλλογές «Cathay» και «Lustra», κατά τη δεκαετία του 1910, μέχρι τα ώριμα «Cantos» της δεκαετίας του 1970, που ξεκίνησαν πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Πάουντ έφερε τα πάνω κάτω στη γλώσσα και στην ιδεολογία της ποίησης, ανακινώντας με ρωμαλέο τρόπο την παράδοση και συγκεράζοντας στο έργο του γλώσσες, ιδιώματα και εικόνες από τις πιο διαφορετικές εποχές και περιόδους.

Γεννήθηκε το 1885 στο Χέιλυ του Άιντάχο των ΗΠΑ. Φοίτησε για δύο χρόνια στη Στρατιωτική Ακαδημία του Τσέλτενχαμ  την οποία εγκατέλειψε, για να φοιτήσει στο τοπικό γυμνάσιο. Κατόπιν σπούδασε για δυο χρόνια στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια όπου γνώρισε τον Ουίλιαμ Κάρλος Γουίλιαμς, ο οποίος παρέμεινε φίλος του σ΄όλη τη ζωή του. Πήρε το πτυχίο Φιλοσοφίας το 1905 από το κολλέγιο Χάμιλτον του Κλίντον της Νέας Υόρκης και επέστρεψε στην Πενσυλβάνια, όπου το 1906 πήρε δίπλωμα Μάστερ. Αφού για ένα χρόνο εργάστηκε προετοιμάζοντας το διδακτορικό του, τελικά εγκατέλειψε το πανεπιστήμιο. Έφυγε γνωρίζοντας Λατινικά, Ελληνικά, Γαλλικά, Ιταλικά, Γερμανικά, Ισπανικά, την προβηγκιανή και την αγγλοσαξονική διάλεκτο, καθώς και την αγγλική λογοτεχνία και γραμματική.

Το φθινόπωρο του 1907 άρχισε να εργάζεται ως καθηγητής στο πρεσβυτεριανό Κολλέγιο Γουόμπας στο Κρώφορτζβιλ της Ιντιάνα. Παρόλο που η πρεσβυτεριανή του ανατροφή είχε επηρεάσει τη συμπεριφορά του ως τότε, την εποχή εκείνη αρχίζοντας να γράφει ποιήματα μετέβαλε τρόπο ζωής και υιοθέτησε συμπεριφορά μποέμ. Αυτό είχε σαν συνέπεια να απομακρυνθεί από το κολλέγιο και τον Φεβρουάριο του 1908 με ελάχιστες αποσκευές και τα χειρόγραφα μιας ποιητικής συλλογής, η οποία είχε απορριφθεί από τουλάχιστον έναν Αμερικανό εκδότη, έφυγε για την Ευρώπη.

Στο παρελθόν είχε επισκεφθεί ξανά την Ευρώπη. Τότε μάλιστα είχε συγκεντρώσει υλικό για το πρώτο από τρία άρθρα του με τίτλους: Ραφαηλικά Λατινικά, με θέμα τη λατινική ποίηση της Αναγγένησης, Ενδιαφέρουσες γαλλικές εκδόσεις με θέμα τους τροβαδούρους και Μπούργκος, μια ονειρική πόλη της παλαιάς Καστίλης.

Αυτή τη φορά ταξίδεψε στο Γιβραλτάρ και στη νότια Ισπανία και από εκεί επισκέφθηκε τη Βενετία, όπου τον Ιούνιο του 1908 εξέδωσε με δικά του έξοδα την πρώτη ποιητική του συλλογή με τίτλο Με σβησμένο το φως. Γύρω στο Σεπτέμβριο του 1908 επισκέφθηκε το Λονδίνο, όπου γνωρίστηκε με τον συγγραφέα και εκδότη Φορντ Μάντοξ Φορντ και με τον Γουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς. Τότε ασπάστηκε τις αρχές της Σχολής των Εικόνων της οποίας επικεφαλής ήταν ο φιλόσοφος Τ.Ε. Χιουμ.

Σύντομα ο Πάουντ γνώρισε την επιτυχία στην Αγγλία. Τον Απρίλιο του 1909 εξέδωσε την ποιητική συλλογή Προσωπεία, τον Οκτώβριο του ίδιου έτους το βιβλίο Αγαλλιάσεις, ενώ το 1910 εξέδωσε σε ένα βιβλίο με τίτλο Το πνεύμα της μυθιστορίας ορισμένες διαλέξεις που είχε δώσει στο Λονδίνο την περίοδο 1909-1910. Πραγματοποίησε ένα σύντομο ταξίδι στις ΗΠΑ σε μια τελευταία απελπισμένη και αποτυχημένη προσπάθεια να ενταχθεί στη λογοτεχνική ζωή της Φιλαδέλφειας ή της Νέας Υόρκης. Το Φεβρουάριο του 1911 επέστρεψε στην Ευρώπη και επισκέφθηκε την Ιταλία, τη Γερμανία και τη Γαλλία. Προς το τέλος του 1911 γνώρισε τον Άγγλο δημοσιογράφου Άλφρεντ Π. Όρατζ, εκδότη του εβδομαδιαίου σοσιαλιστικού εντύπου Νιου Έιτζ.

Το 1912 ο Πάουντ έγινε ανταποκριτής του μικρού περιοδικού Poetry του Σικάγου στο Λονδίνο. Εργάστηκε ακούραστα για να ανυψώσει το κύρος του περιοδικού και εξελίχθηκε σε κυρίαρχη φυσιογνωμία της αγγλοαμερικανικής ποίησης. Υπήρξε από τους πρώτους που αναγνώρισαν την αξία του Ρόμπερτ Φροστ και του Ντ. Χ. Λώρενς και έγραψε άρθρα για την ποίησή τους.

Το 1912-1914 ως ηγέτης του κινήματος των ιμαζιστών, το οποίο είχε διαδεχθεί την Εικονιστική Σχολή, συνέταξε το πρώτο μανιφέστο του ιμαζισμού στο οποίο τόνιζε τη σημασία της αμεσότητας και της λεπτότητας της έκφρασης και της ακρίβειας των εικόνων στην ποίηση. Επίσης εξέδωσε την πρώτη ιμαζιστική ανθολογία με τίτλο Περί των ιμαζιστών.

Το 1914 άρχισε η συνεργασία του με τον άγνωστο τότε Τζέιμς Τζόυς. Ως ανεπίσημος εκδότης του The Egoist του Λονδίνου και αργότερα ως εκδότης του The Little Review της Νέας Υόρκης στο Λονδίνο, φρόντισε να δημοσιευθούν τα έργα του Τζόυς Το πορτραίτο του καλλιτέχνη και Οδυσσέας, συμβάλλοντας έτσι στη διάδοση της φήμης του και εξασφαλίζοντάς του οικονομική ενίσχυση. Τον ίδιο χρόνο, με παρόμοιο τρόπο, βοήθησε τον Τ.Σ. Έλιοτ στα πρώτα του βήματα ως ποιητή και κριτικού.

Συνέχισε να δημοσιεύει ποιήματα Αποκρίσεις 1912, Εξαγνισμοί 1916 και κριτικές Παβάνες και διαιρέσεις 1918. Επεξεργάστηκε τα φιλολογικά κατάλοιπα του διάσημου Αμερικανού ανατολιστή Έρνεστ Φ. Φενολόζα, τα οποία του εμπιστεύθηκε η χήρα του το 1913. Αποτέλεσμα αυτής του της εργασίας ήταν η απόδοση στα αγγλικά έργων της πρώιμης κινέζικης ποίησης στην περίφημη έκδοση με τίτλο Κατάι 1915 και η έκδοση δύο τόμων με έργα του ιαπωνικού θεάτρου Νο 1916-1917.

Προτού φύγει από το Λονδίνο εξέδωσε δύο από τα σημαντικότερα ποιητικά έργα του, το Υποταγή στον Σέξτο Προπέρτιο στη συλλογή (Επειδή ήμουν φτωχός όταν αγάπησα) και το Χιου Σελγουυν Μώμπερλυ, 1920. Στο πρώτο σχολιάζει μεταφορικά τη Βρετανική Αυτοκρατορία του 1917, μέσω του Προπέρτιου και της Ρωμαϊκης Αυτοκρατορίας, ενώ στο δεύτερο παρουσιάζει μεταφορικά ένα λεπτοδουλεμένο "πορτραίτο" μιας οργισμένης πλευράς των βρετανικών λογοτεχνικών κύκλων του 1919, το ποίημα αυτό κατέστη ένα από τα περιφημότερα του 20ου αιώνα.

Στο Παρίσι, όπου έζησε από το 1921 ως το 1924, ο Πάουντ γνώρισε και βοήθησε τον νέο Αμερικανό συγγραφέα Έρνεστ Χέμινγουεϋ. Αυτή την περίοδο έγραψε την όπερα Η διαθήκη με βάση τα ποιήματα του Φρανσουά Βιγιόν και βοήθησε τον Τ.Σ. Έλιοτ στην έκδοση του έργου του Η έρημη χώρα.

Το 1924, κουρασμένος από το Παρίσι, εγκαταστάθηκε στο Ραπάλο της Ιταλίας όπου και έζησε γα επόμενα 20 χρόνια. Το 1927-1928 ο Πάουντ εξέδωσε ένα δικό του περιοδικό, το Exile και το 1930 συγκέντρωσε σε μια συλλογή με τίτλο Σχέδιο 30 κάντο διάφορα τμήματα ενός φυλόδοξου μεγάλου ποιήματος που είχε αρχίσει το 1915.

Κατά τη δεκαετία του 1930 εξέδωσε και άλλους τόμους των Κάντο, Έντεκα νέα Κάντο 1934, Η πέμπτη δεκάδα των Κάντο 1937, Κάντο 52-71 1940. Εξέδωσε ένα τόμο με τα καλύτερα πεζά του με τίτλο Κάνε το καινούργιο 1934. Την εποχή αυτή ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για τη μουσική. Συνέβαλε στην εκ νέου ανακάλυψη του Ιταλού μουσικοσυνθέτη του 17ου αιώνα Αντόνιο Βιβάλντι.

Με την οικονομική κρίση της δεκαετίας του 1930 το ενδιαφέρον του στράφηκε στην ιστορία, ιδιαίτερα στην οικονομική ιστορία. Τον κατακυρίευσε η ιδέα της νομισματικής μεταρύθμισης και έγραψε τα βιβλία Η αλφαβήτα της οικονομίας 1933, Κοινωνική πίστη 1935 και σε τι χρησιμεύει το χρήμα; 1939. Αναμίχθηκε στην πολιτική και εξέφρασε τον θαυμασμό του για τον Ιταλό δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι.

Όταν οι ΗΠΑ βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση με την Ιταλία, ο Πάουντ πραγματοποίησε εκατοντάδες εκπομπές στο ραδιόφωνο της Ρώμης, καταδίκασε την ανάμιξη των ΗΠΑ στον πόλεμο. Συνελήφθη από τα στρατεύματα των ΗΠΑ το 1945 και επί εξι μήνες κρατήθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης εγκληματιών πολέμου κοντά στην Πίζα. Το διάστημα αυτό μετέφρασε στα Αγγλικά τον Κομφούκιο (Η μεγάλη σύνοψη και ο αταλάντευτος άξονας) και έγραψε το Κάντο της Πίζας, το πιο μελαγχολικό τμήμα του μεγάλου σπονδυλωτού ποιήματός του.

Επέστρεψε στις ΗΠΑ για να παραστεί στη δίκη του κατηγορούμενος για προδοσία. Κηρύχθηκε φρενοβλαβής και πρόσωπο στο οποίο δεν ηδύνατο να καταλογισθεί ποινική ευθύνη. Για 12 χρόνια (1946-1958) έζησε έγκλειστος στο ψυχιατρείο ποινικών κρατουμένων Σαιντ-Ελίζαμπεθς Χόσπιταλ στην Ουάσιγκτον.

Τα χρόνια αυτά συνέχισε να γράφει τα Κάντο, Βραχοτρύπανο 1955 και Θρόνοι 1959. Μετέφρασε επίσης αρχαία κινέζικη ποίηση (Η κλασική ανθολογία 1954) και την τραγωδία του Σοφοκλή (Τραχίνιαι 1956).
Το 1949 τιμήθηκε με το σημαντικό Βραβείο Μπόλινγκερ για το Κάντο της Πίζας.

Στις 18 Απριλίου 1958 αφέθηκε ελεύθερος, επέστρεψε στην Ιταλία και από τότε μοίρασε το χρόνο του ανάμεσα στο Ραπάλο και στη Βενετία.

Κατά την διάρκεια των 60 χρόνων της συγγραφικής του δραστηριότητας, εξέδωσε 70 δικά του βιβλία, συνεργάστηκε στην έκδοση 70 βιβλίων άλλων συγγραφέων και δημοσίευσε πάνω από 1500 άρθρα.

Η παιδεία του Πάουντ συνδύαζε τον Δάντη και τους τροβαδούρους με τους Άγγλους μεταφυσικούς, τους Γάλλους συμβολιστές και τους Κινέζους ποιητές. Η τάση του για επιστροφή στις πηγές και το ενδιαφέρον του για το εξωτικό μαρτυρούν μιαν άρνηση: την απόρριψη του διεφθαρμένου και αυτοκαταστροφικού πολιτισμού, της φθοράς του οποίου υποκινητής και συγχρόνως σύμβολο ήταν ο καπιταλισμός. Η αντίθεσή του στην αποσύνθεση του κόσμου και στο λεκτικό που τον εκφράζει αποτυπώθηκε στα Κάντο και εκδηλώθηκε στην περίεργη πολιτική ένταξη στον φασισμό του Μουσολίνι. Στο έργο του η εκλεπτυσμένη παιδεία και η βαθιά οδύνη της καθημερινής εμπειρίας της ζωής συνθέτουν, σε μια διπλή κίνηση που πηγάζει από τις απαρχές της ανθρωπότητας και από τα έγκατα του είναι, την ύλη του "ορθού λεκτικού" το οποίο ο ποιητής οργανώνει και αποκρυπτογραφεί.

Πηγές: Πάπυρος Larousse Britannica, www.enet.gr