Άγγελος Τερζάκης,λογοτέχνης, ακαδημαϊκός. Γιος του Δημητρίου Τερζάκη, δημάρχου του Ναυπλίου, ο οποίος το 1915 εξελέγη βουλευτής με το Κόμμα των Φιλελευθέρων και έκτοτε εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Αθήνα, όπου ο Άγγελος Τερζάκης τελείωσε το γυμνάσιο και στη συνέχεια σπούδασε νομικά. Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή το 1927 και το 1929 άρχισε να δικηγορεί, ενώ παράλληλα εξέδιδε και διηύθυνε το λογοτεχνικό περιοδικό "Πνοή"(1928-1930), το οποίο διαδέχθηκε ο επίσης βραχύβιος "Λόγος".Έχοντας ήδη στο ενεργητικό του δύο συλλογές διηγημάτων (Ο ξεχασμένος και άλλα διηγήματα, 1925 και Φθινοπωρινή συμφωνία 1929) και "στα σκαριά" το πρώτο του μυθιστόρημα (Δεσμώτες, 1932), συνειδητοποίησε ότι είχε πολύ περισσότερα να προσφέρει εκφράζοντας τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες του μέσα από τη λογοτεχνία, που τον κέρδισε τελικά, αφού το 1931 κιόλας αποφάσισε να εγκαταλείψει οριστικά τη δικηγορία. Το 1937, καταξιωμένος πια συγγραφέας, ύστερα και από την επιτυχία που σημείωσε το πρώτο του θεατρικό έργο, το ιστορικό δράμα Αυτοκράτωρ Μιχαήλ (1936), ο Τερζάκης διορίστηκε γενικός γραμματέας του Εθνικού Θεάτρου. Πολύ γρήγορα εξελίχθηκε σε καλλιτεχνικό διευθυντή και γενικό διευθυντή, αλλά προτίμησε τα καθήκοντα του διευθυντή δραματολογίου, θέση στην οποία παρέμεινε ως το 1969. Το 1950 ανέλαβε χρέη καθηγητή και διευθυντή της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, όπου δίδαξε ιστορία του θεάτρου και της δραματολογίας ως το 1971. Επίσης από το 1963 ως το 1967, που επιβλήθηκε η στρατιωτική δικτατορία, διηύθυνε το περιοδικό "Εποχές".
Συγγραφέας της μεταβατικής περιόδου του Μεσοπολέμου, κατέγραψε την Αθήνα και την κοινωνία της "κατά την κρίσιμον φάσιν της μεταβολής της εις μεγαλούπολιν", όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο ίδιο σχολιάζοντας το μυθιστόρημά του Η μενεξεδένια πολιτεία (1937), σε βιογραφικό σημείωμά του προς την Ακαδημία Αθηνών, που τον έκανε δεκτό στις τάξεις της το 1974. Εκφράζει το γενικότερο κλίμα αποπροσανατολισμού και βίας που κυριαρχεί στην εποχή αυτή και μέσα στο οποίο ο μέσος άνθρωπος, καταδυναστευόμενος από τις αντίξοες συνθήκες διαβίωσής του, πελαγοδρομεί, δίχως να έχει πιθανότητες να βρει κάποια σανίδα σωτηρίας, ένα όραμα, μια κατευθυντήρια γραμμή, για να δώσει νόημα στη μίζερη ζωή του. Αντίθετα, οι συνθήκες είναι ιδανικές για να εκκολαυθούν πάθη και μίση στις ψυχές των ανθρώπων που, άθελά τους μάλλον, οδηγούνται στην αυτοκαταστροφή (Η παρακμή των Σκληρών, 1934).
Επίκεντρο του ενδιαφέροντoς και των αναζητήσεών του είναι ο αθώος και ανυστερόβουλος άνθρωπος της καθημερινότητας που, παγιδευμένος και ανήμπορος ν΄αντιστρέψει τον συσχετισμό δυνάμεων καλού-κακού, στον οποίο υπερισχύει σαφώς το κακό, αφού όλοι είμαστε Οι απόγονοι του Κάιν(1972), ακολουθεί τυφλά την προδιαγεγραμένη πορεία του. Ιδιαίτερα προβληματισμένος και διαρκώς αμφιταλαντευόμενος, ο Τερζάκης φοβόταν και απέφευγε τις γενικεύσεις και τις δεσμεύσεις. Δίσταζε να ακολουθήσει κάποιο από τα κοινωνικά ρεύματα της εποχής του και προτιμούσε να διατηρεί μια απόσταση ασφαλείας, επιζητώντας να διαφυλάξει την καθαρότητα της συνείδησής του, να παραμείνει "αμόλυντος". Έτσι, έμεινε έξω από κάθε μορφή ενεργού κοινωνικής δράσης και περιορίστηκε στο να εκφράσει τον αποτροπιασμό του για την ασχήμια και την αδικία που τον περιέβαλλαν και να γίνει το φερέφωνο, η φωνή διαμαρτυρία των ανθρώπων-θυμάτων, των χαρακτήρων που με τόση ευαισθησία και συμπόνοια περιγράφει στα ψυχογραφήματά του.
Η καταθλιπτική ατμόσφαιρα, χαρακτηριστική της επιρροής που δέχθηκε από τη σκανδιναβική λογοτεχνία και πολύ περισσότερο από τον Ντοστογέφσκι, τον οποίο αγάπησε ιδιαίτερα, καθώς και η απαισιοδοξία που αποπνέουν τα έργα του εντάθηκαν προοδευτικά μετά την Κατοχή και τον Εμφύλιο (Δίχως Θεό, 1951 Μυστική ζωή, 1957), οπότε ο συγγραφέας άρχισε να στρέφεται προς τη δοκιμιογραφία θέλοντας να εκφράσει πιο συγκεκριμένα τις απόψεις του για τη ζωή.
Ο Τερζάκης τιμήθηκε με το Α΄Κρατικό Βραβείο Θεάτρου για το κοινωνικό δράμα Είλωτες (1938) και την τραγωδία Ο σταυρός και το σπαθί (1939), το 1939 με το Α΄Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος για το μυθιστόρημα Μυστική ζωή (1957) με το Βραβείο της Ομάδας των Δώδεκα για τη συλλογή δοκιμίων Προσανατολισμός στον αιώνα (1963) και με το Αριστείο Γραμμάτων της Ακαδημίας Αθηνών για τη θεατρική μελέτη Το μυστήριο του Ιάγου 1969.
Στο πλουσιότατο συγγραφικό του έργο συγκαταλέγονται επίσης: τα διηγήματα Του έρωτα και του θανάτου, Η στοργή, Απρίλης, τα μυθιστορήματα Η πριγκιπέσσα Ιζαμπώ, στο οποίο αναβιώνει τον θρύλο της Φραγκοκρατίας στην Ελλάδα, Ταξίδι με τον Έσπερο, τα θεατρικά Γαμήλιο εμβατήριο, Ο εξουσιαστής, Ο ζηλιάρης, Το μεγάλο παιχνίδι, Αγνή, Νύχτα στη Μεσόγειο, Τα λύτρα της ευτυχίας, Η κυρία με τ΄ άσπρα γάντια, Θωμάς ο δίψυχος, Ο πρόγονος, το ιστορικό έργο Ελληνική εποποιία, η αισθηματική μελέτη Αφιερώματα στην τραγική μούσα και τα δοκίμια Ποντοπόροι, Οδοιπόρος μιας εποχής, Ένας μεταβαλλόμενος κόσμος, Για μια δικαίωση του ανθρώπου.
Τέλος ο Τερζάκης μετέφρασε τις νουβέλες του Τζόζεφ Κόνραντ Ο τυφώνας και Τα νιάτα, την τραγωδία του Μπεν Τζόνσον Βολπόνε, καθώς και τις τραγωδίες Ορέστης του Ευριπίδη και Οιδίπους επι Κολωνώ του Σοφοκλή, γλώσσες (Αγγλικά, Γερμανικά, Ρωσικά,Σουηδικά κ.α.) και θεατρικά του ανεβάστηκαν σε σκηνές των Ηνωμένων Πολιτειών.
Πηγή: Πάπυρος Larousse Britannica
