Πατρίδα δεν είναι πια απλά η γη όπου την κατοικεί ένας συγκεκριμένος πληθυσμός. «Πρόκειται για έναν ορισμό που είναι αποκρουστικός,» γράφει η έκδοση της Εγκυκλοπαίδειας της Πολιτικής Επιστήμης του 1883, που επιχειρούσε να συνεχίσει την παράδοση της παλιάς Εγκυκλοπαίδειας του Ντιτερό. Από αυτή την τελευταία παραθέτει τα φλογερά λόγια του Chevalier de Jaucourt: «Όσοι ζουν σε συνθήκες ανατολικού δεσποτισμού, όπου δεν υφίσταται κανένας άλλος νόμος εκτός από την θέληση του μονάρχη, καμιά άλλη αρχή διακυβέρνησης εκτός από την τρομοκρατία, εκεί όπου καμιά περιουσία, καμιά ζωή δεν είναι ασφαλής, αυτοί, λέγω, δεν έχουν πατρίδα.». Ενώ ο νεώτερος Εγκυκλοπαιδιστής συμπληρώνει: «Με άλλα λόγια, εκεί που δεν υπάρχει πολιτική ελευθερία, υπάρχει ένα κοπάδι δούλων, όχι ένα έθνος από πολίτες. Είναι το προνόμιο μόνο των πολιτών, των ελεύθερων ανθρώπων, να έχουν πατρίδα.»
Η συνέχεια εδώ
