 |
| Γραβιέρα, Σφακιά (© Περιφέρεια Κρήτης) |
«Θα σου πω κάτι για την πέτρα που δεν θα το ακούσεις από κανέναν άλλον», μου λέει ο Αναστάσης, καθώς οδηγεί το πολυταξιδεμένο αγροτικό του αυτοκίνητο σε έναν χωματοδρόμο έξω από τα Ζωνιανά Ρεθύμνου. Ανηφορίζουμε στις πλαγιές του χιονισμένου Ψηλορείτη, για να επισκεφτούμε κάποια από τα μιτάτα που έχει χτίσει στην περιοχή με τα χέρια του. Λέγεται ότι τα πέτρινα αυτά σπίτια των βοσκών ξεκίνησαν να φτιάχνονται από τα βυζαντινά χρόνια, ώστε να παρέχουν κατάλυμα σε στρατιώτες και ταξιδιώτες. Ίσως όμως η ιστορία τους να πηγαίνει ακόμα πιο πίσω, αφού η τεχνική με την οποία κατασκευάζονται θυμίζει τους θολωτούς μινωικούς τάφους.
Ο Αναστάσης χαϊδεύει με το χέρι του την περίμετρο ενός παλιού μιτάτου που έχει επισκευάσει και μου εξηγεί ότι το κυκλικό του σχήμα είναι αυτό που του δίνει δύναμη και σταθερότητα. Όπως επίσης και η ελαφρά κλίση προς τα μέσα που παίρνει ο τοίχος, καθώς ψηλώνει. Μεγάλες πλάκες σχιστόλιθου από το βουνό τοποθετούνται η μία δίπλα στην άλλη και αρμολογούνται με βάση το σχήμα τους, χωρίς να χρησιμοποιείται κάποιο συνδετικό υλικό. Οι πλάκες τοποθετούνται με τρόπο τέτοιο που να μην τις διαπερνά ούτε σταγόνα βροχής, ενώ το πάχος του τοίχου κρατά τη θερμοκρασία στο εσωτερικό σταθερή. Γι’ αυτό και τα μιτάτα αποτελούν ιδανικό χώρο για την ωρίμανση της γραβιέρας, που τυροκομούσαν παραδοσιακά οι βοσκοί μέσα σε αυτά. Σήμερα ωστόσο χρησιμοποιούνται περισσότερο σαν σημεία συνάντησης στα οποία σμίγουν παρέες για γλέντι και φαγοπότι.
Η πανοραμική θέα των πλαγιών του βουνού και του Κρητικού Πελάγους δημιουργεί όντως ένα σκηνικό απεριόριστης ελευθερίας, που θέλεις να απολαύσεις με κάθε δυνατό τρόπο. «Όλα όσα βλέπεις γύρω σου δεν θα μπορούσαν να υπάρχουν, αν δεν υπήρχε η πέτρα», καταλήγει ο Αναστάσης. «Η πέτρα είναι ο σκελετός της γης. Αυτή στηρίζει το χώμα, όπως τα κόκαλα στηρίζουν τη σάρκα και το είναι μας».
