Σ.Π: Το θεατρικό έργο Γιαγιά όλα μια μέρα θα πεθάνουν, είναι αποτέλεσμα του μαθήματος δημιουργικής γραφής που κάναμε στα πλαίσια του τελευταίου μας έτους στο Ωδείο Αθηνών. Πάνω στην θεματική "Το τέλος του κόσμου όπως τον ξέραμε" κληθήκαμε να γράψουμε ένα μονόπρακτο με την καθοδήγηση της Έλενας Τριανταφύλλου και την βοήθεια της Άρτεμις Ψιλοπούλου. Μέσα από αυτοσχεδιασμούς καταλήξαμε στην κεντρική ιδέα της παράστασης μας και στη συνέχεια εμπλουτίστηκε έχοντας ως ενορχηστρωτή της όλης μας προσπάθειας τον Γιώργο Παύλου.
Α.Ρ: Ναι, ακριβώς. Γράφτηκε στα πλαίσια της Δημιουργικής Γραφής, που ήταν ένα πρότζεκτ «πείραμα» το οποίο συστήθηκε ως μάθημα για πρώτη φορά στη δραματική σχολή του Ωδείου πέρσι, στο τελευταίο μας έτος. Πλέον έχει ενταχθεί και σε άλλα έτη. Είχαμε την ευκαιρία υπό την καθοδήγηση της Έλενας Τριανταφυλλοπούλου και της Άρτεμις Ψιλοπούλου, και φυσικά του Γιώργου Παύλου να δουλέψουμε γύρω από την θεματική «Το τέλος του κόσμου» μέσα από αυτοσχεδιασμούς, έρευνα κι απόπειρες γραφής κι έτσι να προκύψει το έργο μας. Ήμασταν πολύ τυχεροί ως προς αυτό γιατί μας δόθηκε η ευκαιρία να ξεκινήσουμε μέσα από την σχολή κάτι από το μηδέν μιας και μας αφορούσε πάντα να δουλέψουμε μεταξύ μας κι εκτός σχολής.
Η συνέχεια εδώ
Με χιούμορ, ευαισθησία και φρέσκια ματιά, ο Γιώργος Παύλου και οι περσινοί απόφοιτοι της Δραματικής Σχολής του Ωδείου Αθηνών μάς παρουσιάζουν το «Γιαγιά, όλα μια μέρα θα πεθάνουν» στο ΠΛΥΦΑ, μια παράσταση για τη μνήμη, την απώλεια και το παρελθόν που ίσως δεν μπορούμε να κρατήσουμε ζωντανό. Οι ηθοποιοί μάς συστήνουν τους ρόλους τους και μας βάζουν στο πνεύμα αυτής της κωμωδίας
Μια γιαγιά που χάνεται στη λήθη. Μια οικογένεια που προσπαθεί απεγνωσμένα να την κρατήσει δεμένη με τις αναμνήσεις της. Όμως, τι γίνεται όταν το παρελθόν δεν υπάρχει πια; Όταν όλα όσα γνώριζε έχουν χαθεί, κι εμείς μένουμε να παλεύουμε με σκιές; Αυτά συμβαίνουν στο "Γιαγιά, όλα μια μέρα θα πεθάνουν" ένα θεατρικό κείμενο που προέκυψε από το μάθημα "Δημιουργική Γραφή-Δραματουργία Παράστασης" (Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών 2023-24) και σκηνοθέτησε ο Γιώργος Παύλου σε μια παράσταση με συναισθηματική και φιλοσοφική διάσταση, όπου το χιούμορ συνυπάρχει με την υπαρξιακή αγωνία. Η ιστορία της γιαγιάς με άνοια και η προσπάθεια της οικογένειάς της να την κρατήσει δεμένη με το παρελθόν είναι ένα συγκινητικό πλαίσιο για να αναδειχθεί ένα μεγαλύτερο ερώτημα: Αν το παρελθόν πεθαίνει και δεν μπορούμε να το αναβιώσουμε, μήπως και ο κόσμος τελειώνει ξανά και ξανά, χωρίς να το συνειδητοποιούμε; Ας γνωρίσουμε τους χαρακτήρες της παράστασης μέσα από τα λόγια των ίδιων των ηθοποιών που τους ζωντανεύουν στη σκηνή.
Η συνέχεια εδώ
Σχεδιάζω και οργανώνω το πριν, το κατά τη διάρκεια και το μετά της επίσκεψης ανθρώπων του βιβλίου στο σχολείο σε συνεργασία με τους μαθητές, τους συναδέλφους εκπαιδευτικούς, τη διεύθυνση του σχολείου, το Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων και άλλους εξωτερικούς συνεργάτες που μπορεί να συνδράμουν σε αυτήν, να την εμπλουτίσουν και να την προάγουν.
Λαμβάνω υπόψη την ηλικία, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τις ανάγκες, δυνατότητες, αδυναμίες και προσδοκίες των μαθητών κατά το σχεδιασμό και οργάνωση της δράσης, ώστε να δημιουργηθεί ένα θετικό και γόνιμο παιδαγωγικό κλίμα, όπου όλοι θα μπορούν να εκφράζονται, να συνυπάρχουν, να επικοινωνούν και να δημιουργούν ελεύθερα, ισότιμα, δημοκρατικά, συμπεριληπτικά.
Θυμάμαι πάντα ότι ο κυρίαρχος στόχος της πρόσκλησης ανθρώπου του βιβλίου στο σχολείο δεν είναι η μετατροπή της παρουσίας του και των δράσεων που σχετίζονται με αυτήν σε ένα ακόμη «μάθημα», σε ένα διδακτικού χαρακτήρα συμπλήρωμα των αναλυτικών προγραμμάτων, αλλά η εδραίωση της πεποίθησης ότι το βιβλίο συνιστά κορυφαίο πολιτιστικό αγαθό που μας προσφέρει ψυχαγωγία, συναισθηματική πλήρωση, ψυχική ενδυνάμωση, οξύνει την αντιληπτική, αισθητική, γνωστική, γλωσσική και επικοινωνιακή μας ικανότητα, τρέφει τη φαντασία και τη δημιουργικότητα, μας ταξιδεύει, μας εμπνέει, μας συντροφεύει.
Κατανοώ ότι η/ο συγγραφέας είναι ο σύγχρονος πρεσβευτής μιας πανάρχαιας και σπουδαίας -σε λειτουργικό, υπαρξιακό και συμβολικό επίπεδο- πνευματικής, καλλιτεχνικής και πολιτιστικής λειτουργίας: της γραφής ως τέχνης του λόγου. Δεν είναι ευκαιριακός «παρουσιαστής», «διασκεδαστής», «πωλητής βιβλίων»…Είναι μία προσωπικότητα με τις δικές της ανάγκες, δυνατότητες, δεξιότητες αλλά και προσδοκίες από την παρουσία της/του στο σχολείο. Δεσμεύει τον πολύτιμο χρόνο της/του για το σκοπό αυτό, προετοιμάζεται για να επικοινωνήσει αποτελεσματικά με το κοινό που τον περιμένει, μπορεί να έχει τρακ, αγωνία για την έκβαση αυτής της συνάντησης. Του αξίζει να βρεθεί σ’ ένα περιβάλλον που θα τον σεβαστεί και θα του επιτρέψει να επικοινωνήσει αβίαστα, άκοπα, δημιουργικά, πρωτότυπα και να απολαύσει κι εκείνος τη διεργασία.
Η συνέχεια εδώ
Οι συγγραφείς του παιδικού βιβλίου «Ο φίλος μου ο μπάμπουρας» μας μιλούν για αυτό
«Ο φίλος μου ο μπάμπουρας» έχει ξεκινήσει το ταξίδι του για να βρεθεί στην αγκαλιά των μικρών βιβλιόφιλων, και οι δημιουργοί της ιστορίας Δήμητρα Καραπέτσα και Βασίλης Νανούρης μας μιλούν για το παιδικό αυτό βιβλίο και τα μηνύματά του στη σύγχρονη εποχή.
Γιατί αποφασίσατε να γράψετε ένα παιδικό βιβλίο και ποιες νομίζετε ότι είναι οι λεπτές γραμμές που πρέπει να προσέχει ένας συγγραφέας όταν δημιουργεί μια ιστορία για μικρά παιδιά;
Δ.K. Δεν είναι οτι ήταν απόφαση ακριβώς. Η ιστορία της Χαράς και του μπάμπουρα προέκυψε αυθόρμητα, γι αυτό και είναι μία αυθεντική περιπέτεια. Στην πορεία συνειδητοποιήσαμε ότι άρεσε πολυ στα παιδιά που την εξιστορούσαμε και αποφασίσαμε να την επεξεργαστούμε ώστε να διατηρήσει την αυθεντικότητα της, να δημιουργήσει εικόνες, προβληματισμούς και συναισθήματα χωρίς να γίνει διδακτική ή επιτηδευμένη.
B. N. «Ο φίλος μου ο μπάμπουρας» ξεκίνησε ως μια ιστορία που διηγούμασταν στην κόρη μας. Παρατηρήσαμε ότι πρώτα απ’ όλα την διασκέδαζε και -εκτός αυτού- της μάθαινε πράγματα σχετικά με την ενσυναίσθηση, την αποδοχή της διαφορετικότητας, τη φιλία, το σεβασμό προς όλα τα πλάσματα και άλλα διάφορα που θεωρούμε ότι καλό είναι να μπαίνουν από νωρίς στη ζωή των παιδιών. Κάπως έτσι σκεφτήκαμε πως μια τέτοια ιστορία θα ήταν ωφέλιμο να υπάρχει στη βιβλιοθήκη κάθε παιδιού.
Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίσατε γράφοντας μαζί αυτή την ιστορία;
Δ.K. Να μη χάσει η ιστορία την αυθεντικότητά της. Ένιωθα ότι υπήρχε αυτός ο κίνδυνος κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας.
B. N. Ίσως μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις ήταν η συνεργασία μας με τη Δήμητρα για πρώτη φορά σε κάτι λιγότερο “οικογενειακό” και περισσότερο “επαγγελματικό” αν μπορούμε να το πούμε έτσι. Είχαμε πολλές ωραίες στιγμές σε αυτό, αλλά και πολλές διαφωνίες. Πιστεύω ότι τελικά η δικλείδα ασφαλείας που μας έκανε να φτάσουμε σε ένα πολύ καλό σημείο και ως προς τη συγγραφή του βιβλίου και ως προς τη μεταξύ μας σχέση ήταν οι κοινές μας αξίες.
Ενσωματώσατε στην ιστορία και δικές σας εικόνες από την παιδική σας ηλικία ή προσπαθήσατε να μπείτε απλά στα παπούτσια των παιδιών σήμερα;
Δ.K. Νομίζω ότι ασυνείδητα τα βιώματα σε ακολουθούν. Για παράδειγμα αυγόφετες με μέλι μου έφτιαχνε η γιαγιά μου στο χωριό! Δεν είχα όμως καθόλου στο μυαλό μου κάποια προσωπική μου ιστορία. Γνωρίζω από πρώτο χέρι, λόγω της δουλειάς μου, ότι τα παιδιά έχουν ανάγκη την επαφή με τη φύση και τη στερούνται στις πόλεις. Ότι δυσκολεύονται πολύ να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους και τις διαπροσωπικές συγκρούσεις.
B. N. Νομίζω περισσότερο προσπαθήσαμε να ακούσουμε τις ανάγκες των παιδιών, παρά να ακούσουμε τις εμπειρίες μας από την προσωπική μας παιδική ηλικία. Κι αυτό γιατί εμείς σαν παιδιά δεν είχαμε πρότυπα σαν τη Χαρά και τον μπάμπουρα, δηλαδή δύο χαρακτήρες που βρίσκονται τόσο κοντά στο κέντρο τους. Υπάρχουν πολλές στιγμές που θαυμάζω και ζηλεύω τον πρωταγωνιστή και την πρωταγωνίστριά μας. Θα ήθελα κι εγώ σαν παιδί να μπορούσα να έχω αυτήν την επαφή με τα συναισθήματά μου. Κάθε φορά που διαβάζω την ιστορία, προσωπικά παραδειγματίζομαι απ’ αυτούς.